قدس آنلاین: به راستی که مشهد و حتی خراسان سال‌هاست از یک رویداد مهم ادبی در سطح ملی خالی است. از آخرین دوره برگزاری جشنواره «از توس تا نیشابور» دو سال گذشته است و تنها جشنواره ملی ادبی خراسان، عملاً تعطیل شده است. این در حالی است که در بعضی جاهای دیگر در کشور که شاید از نظر وسعت در اندازه خراسان نباشند جشنواره‌های سالانه ملی برگزار می‌شود، همچون جشنواره ملی شمس در شهر خوی و جشنواره ملی جم در شهر جم.

خراسان هم از نظر وسعت جغرافیایی، هم از نظر پیشینه ادبی و هم از نظر مفاخر ادبی درگذشته و زنده این مرز و بوم، از قطب‌های ادبی کشور است و نباید از رویدادهای بزرگ ادبی نیز خالی باشد. به راستی چرا چنین است؟ شاید یکی از دلایل آن، دور بودن از مرکز باشد و مرکزگرایی که در تصمیم‌گیری‌ها و امکانات فرهنگی وجود دارد. اما مشهد خودش پایتخت فرهنگی کشور است با نهادها و سازمان‌های بزرگی که هر کدام در سطح کشور دارای وجاهت ملی هستند، همچون آستان قدس رضوی، دانشگاه فردوسی مشهد، سازمان فرهنگی هنری شهرداری و ...

برای شهری با چنین ظرفیت و امکاناتی لازم نیست برگزاری چنین رویدادی منتظر تصمیم‌های مرکز باشد، که خراسان خود، مرکز است.

اما به راستی چرا چنین رویدادی در مشهد کمتر شکل می‌گیرد؟ به نظر می‌رسد یکی از دلایل آن می‌تواند این باشد که وجه ادبی مشهد، در پرتو وجه مذهبی آن قرار گرفته و لاجرم مقداری کمرنگ شده است. مسلماً اگر این مرکزیت مذهبی و مرکزیت ادبی در دو شهر متفاوت بودند، بهره‌وری بیشتری صورت می‌گرفت. ولی حقیقت این است که ما می‌توانیم این ظرفیت‌ها را به کمک هم بگیریم و هم‌افزایی کنیم.

البته نباید این را از نظر دور بداریم که برگزاری یک رویداد بزرگ ادبی برای رشد ادبیات یک شهر بسنده نیست. من بارها در جلساتی حضور داشته‌ام که در آن‌ها درباره ضرورت فعالیت‌های کلان ادبی و گاه برنامه‌های نمادین بزرگ صحبت شده است و من همیشه دغدغه‌ام را نسبت به قسمت سازنده و پرورنده ادبیات یعنی فعالیت‌های آموزشی، انتشاراتی و کارگاهی بیان کرده‌ام. از طرفی این فعالیت‌ها هم بدون یک رویداد بزرگ دیده نمی‌شود. همچنان که در ورزش، هم برگزاری مسابقات داریم و هم تمرین‌های روزانه فشرده و سخت و اردوهای مقدماتی، در ادبیات هم می‌باید این دو همراه با همدیگر باشند. خراسان در دهه ۷۰ فاقد یک رویداد بزرگ ادبی بود، ولی در پرورش شاعران جوان، بسیار مولد بود و جالب است که دبیر این جایزه یعنی حسین لعل‌بذری در دهه ۷۰ از دانش‌آموزان بسیار مستعد خراسان و از برندگان جایزه‌های دانش‌آموزی در سطح کشور بود؛ همچنان که دبیر بخش شعر آن، جواد گنجعلی در شعر چنین موقعیتی داشت. البته این را هم می‌دانیم که در همان سال‌ها نیز هم فعالیت‌های آموزشی و اردویی وجود داشت و هم مسابقات کشوری؛ چیزی که به افراد بالیده در آن اردوها و جلسات، انگیزه تلاش و جدیت بیشتر می‌داد و سبب می‌شد که در سطح کشور دیده شوند.

به واقع رویدادهای بزرگ، باید محصول و ویترین فعالیت‌های مستمری باشند که در طول سال تداوم می‌یابند و در برگزاری یک جایزه، حاصل خود را به نمایش می‌گذارند. طبیعتاً برای مخاطبان بیرونی و مسئولان، این رویداد بزرگ بیشتر ملموس و مؤثر است و همین، برگزاری آن را توجیه می‌کند و حمایت همه مسئولان از آن را ضروری می‌سازد.

انتهای پیام/